O ρόλος της αξιολόγησης στην εκπαίδευση

Petite Perle 300×250

Άρθρο του Μανώλη Συριγωνάκη, Μαθηματικού Λυκείου Γαζίου

Μια από τις βασικότερες λειτουργίες που επιτελούνται στην εκπαίδευση είναι η αξιολόγηση των μαθητών. Ο ρόλος της αξιολόγησης είναι πολύπλευρος.

Από τη σκοπιά του σχολείου, το εκπαιδευτικό σύστημα ωφελείται πολύπλευρα από τα αποτελέσματα της αξιολόγησης με ποικίλους τρόπους. Θα μπορούσε κάποιος να ισχυριστεί ότι ο κυριότερος ρόλος της είναι κοινωνικός. Το σχολείο ως φορέας του κοινωνικού συστήματος διευκολύνει τα νέα μέλη να προσαρμοστούν ευκολότερα και ορθότερα. Επιλέγονται τα κατάλληλα άτομα σε επαγγελματικές θέσεις.

Χαρακτηριστικά, οι πανελλαδικές εξετάσεις αποτελούν έναν πρόδρομο μαζικής αξιολόγησης ατόμων που θα διαμορφώσουν τη μελλοντική αγορά εργασίας, ως βασικό προαπαιτούμενο στοιχείο για την κοινωνική τους ανέλιξη. Έμμεσα διοχετεύεται στα νέα μέλη της κοινωνίας το μήνυμα της αξιολόγησης, την οποία θα αντιμετωπίσουν μελλοντικά στη ζωή τους με ποικίλους τρόπους. Παρέχονται ίσες ευκαιρίες για εκπαίδευση και εξέλιξη. Για να υλοποιηθεί κοινωνικά μία τέτοια διαδικασία, είναι απαραίτητη η σχολική αξιολόγηση.

Από την πλευρά των γονέων, τα αποτελέσματα της σχολικής επίδοσης των μαθητών έχουν άμεσο αντίκτυπο και στους ίδιους για τους εξής λόγους: Α) Η πληροφόρηση των γονέων είναι απαραίτητη για την επίδοση των παιδιών τους για τον προγραμματισμό σε σχέση με τις μελλοντικές επιδιώξεις τους. Β) Οι γονείς, ως φορολογούμενοι πολίτες, ενδιαφέρονται άμεσα για την αξιολόγηση της προσπάθειας που καταβάλλεται στο σχολείο και για την αποτελεσματικότητά του.

Ένας ακόμα παράγοντας που συνηγορεί υπέρ της αναγκαιότητας της αξιολόγησης είναι και η ύπαρξη της βαθμολογίας ως κινητήριας δύναμης στη μαθησιακή διαδικασία. Κατά πρώτον, οι βαθμοί λειτουργούν ως κίνητρα μάθησης και, κατά δεύτερον, αποτελούν τη δίκαιη ανταμοιβή των καλών μαθητών για τους κόπους τους και για τις προσπάθειες που έχουν καταβάλλει. Οπότε οι βαθμοί στο σχολείο αποτελούν "συμβολικούς" ενισχυτές, όπως τους ονομάζει η σχολή της "Ψυχολογίας της μάθησης", και αποτελούν βασικούς παράγοντες που επηρεάζουν τη μάθηση.

Με τη βαθμολογία ικανοποιείται το αίσθημα της δικαιοσύνης και όλοι γνωρίζουν ότι ανταμείβονται για τον ατομικό κοπιώδη αγώνα τους. Με την αξιολόγηση επιβραβεύονται και αμείβονται εκείνοι που έχουν προσπαθήσει, κι αυτό αποτελεί μια ηθική ικανοποίηση αλλά και ένα αίσθημα δικαιοσύνης για τους ίδιους.

Η αξιολόγηση λειτουργεί παρωθητικά κυρίως για τους μαθητές που οι ίδιοι θεωρούν τις αξιολογήσεις σημαντικές και καθοριστικές για να πετύχουν τους επιθυμητούς προσωπικούς στόχους τους. Συνήθως οι μαθητές που γνωρίζουν ότι θα εξεταστούν, ασχολούνται περισσότερο με κάθε γνωστικό αντικείμενο.

Ενδεχομένως, λοιπόν, η κατάργηση των βαθμών θα σήμαινε πτώση του μέσου μορφωτικού επιπέδου της τάξης. Μολονότι η αξιολόγηση εκπληρώνει συγκεκριμένους κοινωνικούς, πολιτικούς, ιδεολογικούς, οικονομικούς και παιδαγωγικούς λόγους, υπάρχουν κάποιοι που αμφισβητούν τους λόγους αυτούς αντεπιχειρηματολογώντας ως προς την αξία των βαθμών της επίδοσης, την εγκυρότητα και την αξιοπιστία της διαδικασίας.

Επίσης, από παιδαγωγικής πλευράς, άξονες της αξιολόγησης όπως η κριτική ικανότητα, η υπευθυνότητα και η απόκτηση αξιών, που αποτελούν βασικά στοιχεία της αγωγής των μαθητών, είναι ανέφικτο να μετρηθούν με τα υφιστάμενα συστήματα βαθμολόγησης.

Ο χαρακτήρας της επίδοσης του μαθητή έχει ποιοτική μορφή και δεν μπορεί να μετρηθεί με αριθμούς. Επιπλέον, οι παιδαγωγοί θεωρούν ότι κατά τη διαδικασία της αξιολόγησης διαταράσσεται η σχέση δασκάλου-μαθητή, η οποία οφείλει να στηρίζεται στην αποδοχή, στην ενθάρρυνση και τη συνεργασία.

Από την άλλη, «οι ψυχολόγοι αμφισβητούν την αξία της αξιολόγησης επικαλούμενοι ότι η αξιολόγηση προκαλεί άγχος, απώλεια εσωτερικών κινήτρων μάθησης και φοβίες στους μαθητές».

Ροή ειδήσεων - ΡΟΗ

ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΑ ΑΡΘΡΑ