Πώς «γεννήθηκε» το φεστιβάλ Γλυπτικής στην άμμο

Μάρτιος του 2016. Λέγαμε σε γνωστούς μας τη σκέψη ότι θέλουμε να κάνουμε ένα φεστιβάλ με γλυπτά από άμμο ύψους ακόμα και τριών μέτρων και οι περισσότεροι, όχι όλοι, μάς κοίταζαν με ένα βλέμμα, σαν να μας έλεγαν ότι είμαστε για δέσιμο… Από ευγένεια δεν το ομολογούσαν…

Πώς μας ήρθε να κάνουμε ψηλά γλυπτά στην άμμο ; Στο Βενεράτο από το 2006 κάνουμε το Διεθνές Συμπόσιο Γλυπτικής δήμου Ηρακλείου σε μάρμαρο και πέτρα. Έτσι, ο Μανώλης Χαρκούτσης και εγώ σκεφτήκαμε να ξεκινήσουμε ένα ανοικτό εργαστήριο γλυπτικής σε άλλο υλικό. Και ποιο υλικό είναι αυτό που υπάρχει άφθονο στην Κρήτη ; Η άμμος. Τα γλυπτά θα είναι εφήμερα… Όμως κι αυτό έχει τη γοητεία του ! Και πού θα βρούμε μπόλικη άμμο ; Μα, πού αλλού; Στην Αμμουδάρα ! Άλλωστε, σε… ελεύθερη μετάφραση, Αμμουδάρα σημαίνει «η γη της άμμου». Στο εξωτερικό υπάρχουν τέτοια φεστιβάλ. Γιατί όχι και στην Ελλάδα ! !
Επιπλέον η άμμος, η παραλία, μας δίνει μία νέα δυνατότητα : Να στείλουμε με ιμάντα την τέχνη της γλυπτικής, το μήνυμα για την προστασία του θαλάσσιου οικοσυστήματος! 

Το επόμενο βήμα : Από το Δήμο, θα μας πάρουν στα σοβαρά ; Ο Δήμος Μαλεβιζίου δηλαδή, να ανακοινώσει σοβαρά – σοβαρά ότι θέτει υπό την αιγίδα του μια εκδήλωση όπου θα δημιουργηθούν γλυπτά από άμμο ύψους 2,5 – 3 μέτρων ; Εδώ σε θέλω ….
Τον Απρίλιο του 2016 λοιπόν, ζήτησα από το συνάδελφο δημοσιογράφο Κώστα Τριγώνη που ήταν τότε υπεύθυνος για τα πολιτιστικά του δήμου, να πιούμε ένα καφέ και να κουβεντιάσουμε. Από το τηλέφωνο, ούτε λόγος να του πω τι τον ήθελα… Του το είπα από κοντά. Με μία σιγουριά που με εξέπληξε, ο Κώστας απάντησε : «Εδώ κάνετε γλυπτά στο μάρμαρο ! Στην άμμο δεν θα κάνετε; Και βέβαια θα το υποστηρίξουμε!» Έτσι έγινε η αρχή. Μας συνέστησε τότε να βρούμε και την υπεύθυνη για τις παραλίες δημοτική σύμβουλο Εύη Αποστολάκη.

Βρεθήκαμε με την Εύη λίγες μέρες αργότερα. Δεν γνωριζόμασταν προσωπικά. Της εξηγήσαμε το project. Εμπιστευόμενη τον Κ. Τριγώνη, αλλά και επειδή η ίδια ταξιδεύει στο εξωτερικό και έχει εικόνες και εμπειρία, ξεκίνησε τις διαδικασίες για τις σχετικές εγκρίσεις. Εννοείται ότι ενημερώθηκε ο Δήμαρχος Κώστας Μαμουλάκης και ήταν θετικός. 
Το επόμενο ερώτημα ήταν ΠΟΥ θα κάνουμε το πρώτο, το πιλοτικό φεστιβάλ; Δεν πετούσαμε στα σύννεφα… Ξέραμε ότι επρόκειτο για το πιλοτικό. Κι ότι στην Αμμουδάρα μερικές μέρες φυσάει δαιμονισμένα ! Έτσι την πρώτη χρονιά, επιλέξαμε ένα σημείο μακριά από το κέντρο. Λίγα μέτρα από το Παγκρήτιο Στάδιο. Στα σύνορα του δήμου. Δεν κάναμε ανακοινώσεις. Αν δεν τα καταφέρναμε, τουλάχιστον να μην γίνουμε ρεζίλι…

Ως προς το τεχνικό κομμάτι, κοντά μας ήταν από την πρώτη στιγμή ο αντιδήμαρχος τεχνικών υπηρεσιών Άρης Σαλούστρος. 
Ποιοι γλύπτες θα έπαιρναν μέρος ; Ο Μανώλης, είναι ο ένας γλύπτης. Αλλά δεν γίνεται φεστιβάλ με έναν ! Ποιοι θα ήταν οι άλλοι ; Και κυρίως ποιοι θα ήταν οι γλύπτες που θα είχαν εμπειρία στην άμμο και θα μπορούσαν να αντέξουν στις δύσκολες συνθήκες ενός πιλοτικού φεστιβάλ; ; Η πρώτη διοργάνωση δεν θα ήταν άρτια, επειδή κι εμείς οι ίδιοι αγνοούσαμε τις ιδιαιτερότητες. Έτσι σκεφτήκαμε τη φίλη μας από την Ουκρανία Lyudmyla Mysko, που την γνωρίζαμε από το Διεθνές Συμπόσιο Γλυπτικής στο Βενεράτο και τον σύζυγό της Yuriy Mysko, πανεπιστημιακό καθηγητή. Εξαιρετικοί καλλιτέχνες, με μεγάλη εμπειρία στην άμμο. «Ναι, αλλά θα πάρουμε μαζί μας και το παιδί…» ήταν η απάντηση της Lyudmyla. Έτσι ήρθε και ο τότε 14χρονος Milko. 
Το θέμα του φεστιβάλ ποιο θα ήταν ; Ο Μανώλης το είχε βρει προ πολλού : Η προστασία του θαλάσσιου οικοσυστήματος από τη ρύπανση, κυρίως από το πλαστικό ! «Ο σκοπός μας δεν είναι απλά να κάνουμε εντυπωσιακά γλυπτά από άμμο. Η τέχνη είναι κάτι άλλο : Δίνει μηνύματα ! Και το μήνυμα δεν μπορεί να είναι διαφορετικό από την προστασία του θαλάσσιου οικοσυστήματος από το πλαστικό ! Βλέπεις τι γίνεται στις θάλασσες!» έλεγε. 
Και χρήματα ; Το ακανθώδες θέμα ! Εισιτήρια, διαμονή, διατροφή, μια μικρή αμοιβή των καλλιτεχνών, καλούπια, καλουπώματα, εργάτες και και και….

Ο Δήμος Μαλεβιζίου έδινε κάποια χρήματα. Αλλά δεν το ρίσκαρε για παραπάνω.
Σηκώναμε λοιπόν το τηλέφωνο και καλούσαμε συγγενείς και φίλους επιχειρηματίες να γίνουν χορηγοί. Σκεφτόμουν ότι είτε που θα έκαναν το σταυρό τους με την «παλαβομάρα» μας (άκου θράσος να χρηματοδοτήσουμε γλυπτά από άμμο….) είτε θα μας εμπιστεύονταν. Από τους πρώτους που είπαν το «ναι» ο Κώστας Μπαντουβάς της Cretan Holidays, o Βασίλης Ζηδιανάκης των αναψυκτικών ΦΗΜΗ, ο Αντώνης Καράτζης της Karatzis S.A., οι οινοποιοί Στέλιος Αλεξάκης και Γιώργος Χονδροζουμάκης, τα σούπερ μάρκετ Αριάδνη και Χαλκιαδάκης, o Καλουδάκης της Ergon Kaloudakis A.E. που έδωσε μηχάνημα και προσωπικό για τα καλούπια, η CRETA Kat Κουβίδης – Σκουραδάκη που έδωσε τα καλούπια, ο Θοδωρής και ο Πέτρος από τη Lets Wash που έκαναν την περίφραξη των γλυπτών, η Ζαχαρένια από το εστιατόριο Πετούσης που χορήγησε αρκετά γεύματα καλλιτεχνών όπως και ο πολυχώρος Grand, ο Κώστας Κλάδος με τη φύλαξη των έργων σε εκείνο το σκοτεινό σημείο του Ξηροπόταμου, ο διευθυντής του ξενοδοχείου Apollonia Μανώλης Μανούσος που έδωσε ένα ποσό σε ένα μικρό ξενοδοχείο για να φιλοξενηθούν οι γλύπτες επί είκοσι ημέρες. 

Εδώ αξίζει να πούμε ότι ο γλύπτες την πρώτη χρονιά έμεναν σε ένα μικρό ξενοδοχείο λίγα βήματα μακριά από τα γλυπτά, το οποίο ήταν υπό ανακαίνιση. Με λίγα λόγια, ενώ έμεναν εκεί, είχαν μπροστά τους σκαλωσιές και μαστόρους. Οι διεθνείς γλύπτες Yuriy και η Luydmyla, ήρθαν σε παραλία της Κρήτης να κάνουν τέχνη ! Δεν έψαχναν για… μεγαλεία ! Πήγαμε στην Κνωσό, στο αρχαιολογικό Μουσείο Ηρακλείου, στην ενδοχώρα της Κρήτης και ήταν ευχαριστημένοι !
Έτσι λοιπόν, την 1η Αυγούστου του 2016 ξεκινήσαμε το 1ο πιλοτικό φεστιβάλ Γλυπτικής στην άμμο. Καλουπώσαμε την άμμο, είχαν φθάσει οι γλύπτες και ήρθε η ώρα των ανακοινώσεων. Ο Μανώλης και εγώ ξέραμε ότι θα έχει μεγάλη απήχηση στον κόσμο. Με έμφαση, λοιπόν, στον πιλοτικό χαρακτήρα του φεστιβάλ, ο δήμος Μαλεβιζίου έδωσε την πρώτη ανακοίνωση στον Τύπο. Ο επικοινωνιολόγος του δήμου Μανώλης Φούμης αλλά και εμείς, δεν το πιστεύαμε ότι ένα απλό δελτίο Τύπου θα είχε τόση μεγάλη απήχηση ! ! Δημοσιογράφοι ΟΛΩΝ των τοπικών μέσων ενημέρωσης, πάρα πολλών κεντρικών, της Αθήνας, αλλά και ξένων, άρχισαν να επικοινωνούν ! Επί μέρες δεν σταματούσαν τα τηλέφωνα και εννοείται τα δημοσιεύματα παντού ! Ολοσέλιδα αφιερώματα σε εφημερίδες, πρωινές εκπομπές σε ραδιόφωνα, δελτία ειδήσεων τοπικών και κεντρικών μέσων, «πρωινάδικα» και μεσημεριανές εκπομπές αθηναϊκών καναλιών, εκεί στο φεστιβάλ με κάμερες και μικρόφωνα. Χαμός !

Συγχρόνως να εισρέει πλήθος επισκεπτών στην Αμμουδάρα ! Να μην μπορούν να μας βρουν, διότι το πρώτο σημείο που κάναμε το φεστιβάλ, στον Ξηροπόταμο, ήταν σχεδόν άγνωστο, σχετικά μακριά από την τουριστική Αμμουδάρα. Μέχρι και τη νύχτα έρχονταν άνθρωποι από όλη την Κρήτη και έβλεπαν τα γλυπτά με τα φώτα των αυτοκινήτων….
Ο κόσμος αγκαλιάζει την τέχνη ! Αυτό βλέπω. Μέσα στη μονοτονία του τοπίου και αυτή τη δύσκολη περίοδο που διανύουμε, έχουμε ανάγκη από όμορφες εικόνες, να κρατηθούμε, να ελπίζουμε….. Έτσι το εκλαμβάνω. Στη συνέχεια, ουδείς πείραξε τα γλυπτά. Σημαντικό. Τα χάλασε μόνο η φύση….
Πολλές οι όμορφες στιγμές, τα συγχαρητήρια, τα μπράβο που θα μείνουν αξέχαστα… Συγκινητική στιγμή που ξεχωρίζω: Ένας παππούλης που περπάτησε με το μπαστούνι του αρκετά μέτρα μέσα στην άμμο για να δει από κοντά τα έργα… Ήταν μόνος. Δεν του μίλησα… Δεν ξέρω, από συγκίνηση, από σεβασμό…
Στη συνέχεια, στο 1ο φεστιβάλ, ήρθαν κοντά μας άνθρωποι που πίστεψαν στο θεσμό. Όπως η Αγγέλα που μας έκλεινε γεύματα σε γνωστούς της επιχειρηματίες… 

Έτσι ξεκινήσαμε. Στη συνέχεια, μεγάλες ξενοδοχειακές μονάδες και αρκετές επιχειρήσεις άρχισαν να εμπιστεύονται το θεσμό. Τον είχαν δει. Ήξεραν τι είναι. Μέχρι τότε, τους ήταν άγνωστος. 
Τίποτα όμως δεν είναι δεδομένο. Και φέτος που προετοιμαζόμαστε ξανά για το φεστιβάλ, δεν σας κρύβω, χτυπά η καρδιά μου. Θα πετύχει ; Θα πάνε όλα καλά ; Η ποιότητα των έργων ; Κάποιος αστάθμητος παράγοντας ; Τι καιρό θα κάνει ; Και πολλά άλλα !
Προσδοκούμε να πάνε όλα μια χαρά ! Έχουμε καλή συνεργασία με την περιφέρεια Κρήτης και τον αντιπεριφερειάρχη Πολιτισμού Κώστα Φασουλάκη, με τον αντιδήμαρχο επί των πολιτιστικών Μανόλη Παπαδομανωλάκη, με τον αντιδήμαρχο Οικονομικών Θανάση Κύρκο, με τον αντιδήμαρχο Καθαριότητας Δημήτρη Τζεδάκη και με δημοτική σύμβουλο Άννα Φραντσεσκάκη. Εξαιρετική είναι η συνεργασία μας από πέρυσι με τον πολιτιστικό σύλλογο Μονής Μαλεβιζίου, την πρόεδρο του Μαρία Κουτεντάκη και τον Σπύρο Γωνιανό.

Θα πουν πολλοί, ότι τώρα, προεκλογική περίοδος, κάνω διαφήμιση σε υποψήφιους. Δεν με νοιάζει. Ειλικρινά. Ήθελα να γράψω πώς γεννήθηκε κάτι όχι ιδιαιτέρως μεγάλο, όμως πρωτότυπο και όμορφο, που προβάλλει την Κρήτη στην υπόλοιπη Ελλάδα και το εξωτερικό και συγχρόνως στέλνει το μήνυμα για την προστασία του περιβάλλοντος και την ανακύκλωση. Θέλω να ευχαριστήσω δημοσίως κάποιους ανθρώπους. Αυτό. 
Ελπίζω να πάνε όλα καλά και φέτος ! Και να ζήσουμε έναν υπέροχο Ιούνιο στην Αμμουδάρα !

Της Πέλλας Λασηθιωτάκη